Muurformules Utrecht

Startend vanuit de Ganzenmarkt, vlakbij het stadhuis, kun je langs verschillende muurschilderingen wandelen over belangrijke wetenschappelijke bijdragen. De wetenschappers en hun ontdekking staan vol in de belangstelling. De Street Art verfraaien het straatbeeld, en zitten soms verstopt op de meest onwaarschijnlijke plekken. 

• Prof. Van 't Hoff en de Stereochemie

  • Locatie: Ganzenmarkt 26​

  • Wetenschapper: Jacobus Henricus van 't Hoff (1852-1911)​

  • Bijdrage: Van 't Hoff promoveerde in 1874 aan de Universiteit Utrecht en wordt beschouwd als de grondlegger van de stereochemie. Hij ontdekte dat moleculen met dezelfde atomaire samenstelling verschillende ruimtelijke structuren kunnen hebben, zogenaamde enantiomeren. Dit inzicht is cruciaal gebleken in de chemie en farmacologie, aangezien verschillende structuren uiteenlopende eigenschappen kunnen hebben. In 1901 ontving Van 't Hoff de eerste Nobelprijs voor de Chemie voor zijn onderzoek naar thermodynamica. ​

• Prof. Franciscus Cornelis Donders en de Oogheelkunde

  • Locatie: Wijde Begijnestraat 1-3​

  • Wetenschapper: Franciscus Cornelis Donders (1818-1889)​

  • Bijdrage: Donders was een pionier op het gebied van de oogheelkunde en fysiologie. In 1858 richtte hij het 'Nederlandsch Gasthuis voor Behoeftige en Minvermogende Ooglijders' op, waar oogpatiënten uit alle lagen van de samenleving gratis behandeld werden. Hij voerde baanbrekend onderzoek uit naar oogafwijkingen zoals bijziendheid en verziendheid en introduceerde methoden om deze te diagnosticeren en corrigeren. De muurschildering bevat elementen die verwijzen naar zijn werk, zoals oogtestletters en een formule die beschrijft hoe het oog zich aanpast aan lichtomstandigheden

• Prof. Buys Ballot en het Dopplereffect

  • Locatie: Burgemeester Reigerstraat 

  • Wetenschapper: Christophorus Henricus Dedericus Buys Ballot (1817-1890)​

  • Bijdrage: Buys Ballot was hoogleraar aan de Universiteit Utrecht en toonde in 1845 als eerste het Dopplereffect experimenteel aan. Dit effect verklaart waarom het geluid van bijvoorbeeld een passerende ambulance hoger klinkt wanneer deze nadert en lager wanneer deze zich verwijdert. Voor zijn experiment gebruikte Buys Ballot een stoomtrein met daarop een hoornblazer, terwijl waarnemers langs de spoorlijn de toonhoogte noteerden.

• Prof. Johanna Westerdijk en de Fytopathologie

  • Locatie: [Specifieke locatie niet vermeld]​

  • Wetenschapper: Johanna Westerdijk (1883-1961)​

  • Bijdrage: Westerdijk was de eerste vrouwelijke hoogleraar in Nederland en een vooraanstaand fytopatholoog. Ze verrichtte belangrijk onderzoek naar plantenziekten en de invloed van schimmels, een vakgebied dat in de eerste helft van de 20e eeuw nog in de kinderschoenen stond. Haar werk heeft bijgedragen aan het begrijpen en bestrijden van plantenziekten, wat van groot belang is voor de landbouw en ecologie.

• Prof. Ornstein en de Toevalsbeweging

  • Locatie: Oosterkade 30​

  • Wetenschapper: Leonard Salomon Ornstein (1880-1941)​

  • Bijdrage: Ornstein was een Utrechtse natuurkundige die belangrijke bijdragen leverde aan de statistische mechanica en de studie van de willekeurige beweging van deeltjes, bekend als de Brownse beweging. Zijn werk heeft invloed gehad op diverse wetenschappelijke disciplines.

• Dr. Caroline Bleeker en de Fasecontrastmicroscoop

  • Locatie: Strosteeg 4b​

  • Wetenschapper: Caroline Bleeker (1897-1985)​

  • Bijdrage: Bleeker was een Utrechtse natuurkundige en ondernemer. Ze richtte het Physisch Adviesbureau op en later de Nederlandsche Optiek- en Instrumentenfabriek (Nedoptifa). Haar bedrijf produceerde als eerste ter wereld complete fasecontrastmicroscopen, een instrument dat het mogelijk maakt om de inwendige structuur van levende cellen te observeren zonder ze te kleuren en daarmee te doden. Dit was een belangrijke vooruitgang in de microscopie en de biologie.